ZAKON O DEVIZNOM POSLOVANJU I OSNOVNE ODREDBE Clan 1. Ovim se zakonom uredjuje: 1) platni promet izmedju lica u Federaciji Bosne i Hercegovine (u daljem tekstu: Federacija) s pravnim i fizickim licima u inostranstvu, te sticanje deviza i raspolaganje s njima u zemlji i inostranstvu (u daljem tekstu:devizno poslovanje), 2) osnove deviznog trzista u Federaciji, 3) mjenjacke poslove kao poseban oblik deviznog poslovanja, 4) polozaj i ovlastenja banaka u deviznom poslovanju, 5) unosenje i iznosenje deviza, 6) ostala pitanja vazna za uredjenje deviznog sistema. Clan 2. Devize u smislu ovog zakona jesu potrazivanja u inostranstvu koja glase na stranu valutu i sve vrste efektivnog stranog novca, osim kovanog zlatnog novca. Clan 3. Domaca lica sticu devize u zemlji i inostranstvu i s njima raspolazu u skladu sa ovim zakonom. Strana lica sticu devize u Federaciji i njima raspolazu u skladu sa ovim zakonom. Clan 4. Domacim licem u smislu ovog zakona smatra se pravno lice cije je sjediste i fizicko lice cije je prebivaliste u Bosni i Hercegovini. Stranim licem u smislu ovog zakona smatra se pravno lice sa sjedistem u inostranstvu i fizicko lice sa prebivalistem u inostranstvu. Na obrtnike kao i druga fizicka lica koja obavljaju registrovanu djelatnost, te na trgovce pojedince u obavljanju njihove djelatnosti primjenjuju se odredbe ovog zakona koje se odnose na pravna lica. Clan 5. Devizno poslovanje u Federaciji kao i devizno poslovanje u inostranstvu podlijeze deviznoj kontroli u skladu sa ovim zakonom. Clan 6. Transfer kapitala u inostranstvu obavlja se uz uslove propisane ovim zakonom. Clan 7. Platni promet sa inostranstvom obavljaju banke. Clan 8. Placanje po tekucim transakcijama sa inostranstvom obavlja se slobodno. Pod placanjem u tekucim transakcijama sa inostranstvom, u smislu ovog zakona, podrazumijeva se placanje prema inostranstvu radi obavljanja spoljnotrgovinskog prometa, ukljucujuci usluge, placanje dospjelih obaveza po kreditima uzetim u inostranstvu, kao i placanje po drugim tekucim poslovima po kojima se ne vrsi transfer kapitala u inostranstvo. Clan 9. Banke i druga pravna lica odgovorne su za vlastitu likvidnost placanja prema inostranstvu. II DEVIZNO TRZISTE Clan 10. Devizno trziste u smislu ovog zakona cine sve kupovine i prodaje deviza, koje se obavljaju u Federaciji: 1) izmedju banaka, 2) izmedju banaka i drugih lica. Devizno trziste u smislu stava 1. ovog clana, cine sve kupovine i prodaje efektivnog stranog novca koje obavljaju banke, kao i druga lica koje, u skladu s ovim zakonom, obavljaju ove poslove. Kupovina, prodaja i pozajmljivanje deviza, kao i posredovanje u kupovini, prodaji i pozajmljivanju deviza izmedju domacih i stranih lica u Federaciji, dopusteno je u skladu sa ovim zakonom. Clan 11. Banke mogu medjusobno kupovati i prodavati devize neposredno i na deviznom trzistu. Clan 12. Federalno ministarstvo finansija / Federalno ministarstvo financija (u daljem tekstu: Ministarstvo) je obavezno utvrditi nacin i rokove u kojima su mu banke duzne dostavljati izvjestaje. Clan 13. Devize se mogu prodavati i kupovati promptno i na rok. Kupovina i prodaja deviza na rok moze se vrsiti po kursevima o kojima se dogovore ugovorne strane. Clan 14. Banke mogu na stranim deviznim trzistima kupovati i prodavati devize. Clan 15. Kupovinu i prodaju efektivne valute, putnickih i bankarskih cekova te kreditnih pisama (u daljem tekstu: mijenjacki poslovi) od domacih i stranih lica obavljaju ovlastene banke kao i druga domaca lica koja su registrovana za obavljanje mjenjackih poslova, ako su sklopile ugovor o obavljanju mjenjackih poslova s bankom (u daljem tekstu: mijenjac). Mjenjaci iz stava 1. ovog clana obavljaju mjenjacke poslove uz uslove utvrdjene ugovorom s bankom. Nacin obavljanja mjenjackih poslova propisuje Ministarstvo. Clan 16. Domaca valuta je Konvertibilna marka (KM). Sluzbeni devizni kurs domace valute je fiksan i iznosi jedna Konvertibilna marka za jednu njemacku marku. Clan 17. Domaca lica koja obavljaju mjenjacke poslove primjenjuju kurseve za efektivnu stranu valutu koje primjenjuje banka s kojom su sklopile ugovor za obavljanje mjenjackih poslova, ako ugovorom izmedju banke i mjenjaca nije drugacije utvrdjeno. Clan 18. Domaca lica utvrdjuju potrazivanja i obaveze u devizama, u pravilu, na kraju svakog mjeseca, a najkasnije na kraju svakog obracunskog razdoblja i iskazuje ih u stanjima i bilansima u Konvertibilnoj marci po srednjem kursu koji odredjuje Centralna banka Bosne i Hercegovine. Clan 19. Carina i druge takse obracunavaju se primjenom srednjeg kursa domace valute koju odredi Centralna banka Bosne i Hercegovine. Clan 20. Vrijednost ostvarenog izvoza, uvoza i drugih finansijskih i ekonomskih transakcija s inostranstvom za potrebe statistike obavezno se iskazuju po srednjem tekucem kursu Konvertibilne marke prema stranim valutama. Clan 21. Kupovni kurs domace valute prema stranim valutama primjenjuje se za obracun protuvrijednosti izvrsene naplate u devizama radi isplate domace valute korisniku. Prodajni kurs domace valute prema stranim valutama primjenjuje se za obracun protuvrijednosti u Konvertibilnim markama za placanje u devizama koje se izvrsava po zahtjevu nalogodavca. Clan 22. Banke i mjenjaci mogu prodavati devize domacim fizickim licima. Vlada Fedederacije Bosne i Hercegovine (u daljem tekstu: Vlada), na prijedlog Ministarstva moze utvrditi uslove pod kojima banke mogu prodavati devize prema stavu 1. ovog clana. Ministarstvo moze utvrditi nacin prodaje deviza iz stava l. ovog clana. III DEVIZNO POSLOVANJE Clan 23. Domaca lica sticu devize: kupovinom na deviznom trzistu radi placanja u inostranstvu, pravnim poslovima sa stranim licima koji se odnose na izvoz robe i usluga u zemlji i inostranstvu, ili drugim pravnim poslovima, pravnim poslovima u Federaciji, kada je to zakonom odredjeno nasljedjivanjem (samo fizicka lica u skladu sa zakonom). Domaca pravna lica kupuju devize na deviznom trzistu radi placanja robe i usluga u inostranstvu i sticu ih u prometu roba i usluga u zemlji. Clan 24. Strana lica sticu devize u Federaciji kupovinom deviza na deviznom trzistu za zakonito stecenu domacu valutu Bosne i Hercegovine ili na drugi zakonom predvidjeni nacin. Clan 25. Domaca i strana pravna lica mogu kod banke imati devizni racun u konvertibilnoj valuti s kojega raspolazu devizama na nacin predvidjen ovim zakonom. Devizni racuni iz stava 1. ovo clana glase na ime, a devizna sredstva na njima mogu biti deponovana po vidjenju, s otkaznim rokom, ili mogu biti orocena. Clan 26. Domaca pravna lica mogu na svoje devizne racune kod banke polagati efektivnu stranu valutu u skladu s ovim zakonom. Strana pravna lica mogu, uz saglasnost Agencije, na svoje devizne racune kod banke polagati efektivnu valutu, a prema opcim uslovima koje utvrdi Ministarstvo. Clan 27. Domaca pravna lica sa svojih racuna kod banke slobodno raspolazu devizama radi placanja u inostranstvu obaveza nastalih pravnim poslovima sa stranim licima. Strana pravna lica za sva placanja u inostranstvu slobodno raspolazu devizama koje drze na racunima kod banaka u Federaciji. Clan 28. Domaca fizicka lica i strana fizicka lica mogu svoje konvertibilne devize drzati na deviznom racunu ili deviznom stednom ulogu kod banke ili ih prodati banci. Devizni racuni iz stava 1. ovoga clana glase na ime, a devizni stedni ulozi iz stava 1. ovoga clana mogu glasiti na ime i na donositelja. Devizni racuni i devizni stedni ulozi mogu biti po vidjenju, s otkaznim rokom ili mogu biti oroceni. Podaci o deviznim stednim ulozima i deviznim racunima fizickih lica predstavljaju poslovnu tajnu, u skladu s posebnim zakonom koji uredjuje poslovanje banaka. Clan 29. Domaca fizicka lica mogu koristiti devize sa svojih deviznih racuna i deviznih stednih uloga za placanje uvoza robe i usluga i druga placanja u inostranstvu kada je to predvidjeno ovim zakonom. Clan 30. Domaca fizicka lica slobodno podizu devize sa svojih deviznih racuna i deviznih stednih uloga. Clan 31. Devize s deviznih racuna i deviznih stednih uloga domacih fizickih lica, ne mogu se kao kapital transferisati u inostranstvu, bez posebnog odobrenja Ministarstva. Clan 32. Strana fizicka lica mogu sa svojih deviznih racuna obavljati sva placanja u inostranstvo, kao i podizati devize s deviznih racuna i deviznih stednih uloga do visine uloga, bez drugih ogranicenja. Clan 33. Strana lica mogu naslijedjene devize u Federaciji transferisati u inostranstvo pod uslovom uzajamnosti. Clan 34. Banke kod kojih su otvoreni devizni racuni i devizni stedni ulozi deponentima placaju kamatu na devizne uloge u valuti u kojoj glasi devizni ulog, ako ugovorom izmedju banke i deponenta nije odredjeno da se kamate placaju u domacoj valuti. Visina kamate iz stava 1. ovoga clana odredjuje se ugovorom banke i komitenta. IV PLATNI PROMET SA INOSTRANSTVOM Clan 35. Platni promet s inostranstvom obavlja se u devizama i domacoj valuti. Platni promet s drzavama s kojima Bosna i Hercegovina ili Federacija u skladu sa ustavnim ovlastenjima ima sklopljen platni ili drugi medjunarodni ugovor o placanju, obavlja se u skladu s tim ugovorom. Platni promet s drzavama s kojima ugovorno nije utvrdjen nacin placanja, obavlja se u konvertibilnim devizama ili u Konvertibilnim markama. Clan 36. Platni promet sa inostranstvom obavlja se preko banaka, ako ovim zakonom nije drugacije odredjeno. Izuzetno, Ministarstvo moze odobriti preduzecu ili drugom pravnom licu da izvrsi prebijanje dugovanja i potrazivanja sa inostranstvom. Dan izdatog odobrenja smatra se danom naplate. Clan 37. Danom naplate smatra se: Clan 38. Domace pravno lice je obavezno da naplati izvezenu robu i izvrsene usluge u roku 90 dana od dana kada je roba izvezena, odnosno usluga izvrsena kod poslova izvoza sa naplatom u gotovu, odnosno u roku koji je odredjen ugovorom o kreditu kod kreditnih poslova. Iznimno, od stava 1. ovog clana, Ministarstvo, na zahtjev domaceg pravnog lica, moze jednokratno do 60 dana, odobriti da se naplata izvezene robe i izvrsenih usluga izvrsi u roku duzem od 90 dana odnosno duzem od roka odredjenog ugovorom o kreditu. Domace pravno lice moze bez naknade pruzati usluge u inostranstvu, u skladu sa Zakonom o spoljnotrgovinskoj politici ("Sluzbeni glasnik BiH", broj 1/97). Naplata po osnovu pruzenih usluga u vazdusnom, zeljeznickom, pomorskom i PTT saobracaju obavlja se u rokovima i po postupku propisanim medjunarodnim ugovorom. Naplata po osnovu izvezene robe i izvrsenih usluga stranim licima u okviru privredne djelatnosti u slobodnim carinskim zonama obavlja se u skladu sa zakonom i drugim propisima. Clan 39. Domace pravno lice je obavezno da placenu robu i usluge, u skladu sa ugovorom, uveze odnosno realizira u roku od 90 dana od dana kad je banka izvrsila nalog za placanje prema inostranstvu. Placanje uvoza robe i usluga u okviru privredne djelatnosti u slobodnim carinskim zonama vrsi se u skladu sa propisima kojima se uredjuje ova djelatnost. Clan 40. Placanje stranom licu u inostranstvu po osnovu kapitalnih ulaganja koja glase na strana sredstva placanja obavlja se poslije izmirivanja dospjelih poreznih i drugih obaveza, u skladu sa propisima koji regulisu strana ulaganja. Placanje stranom licu, po osnovu izvrsene naknade na ime obestecenja, isplata plata i drugih licnih primanja, osiguranja i nasljedjivanja na osnovu uzajamnosti, vrsi se slobodno. Clan 41. Ministarstvo, pod uslovima koje odredi Vlada, moze odobriti domacem licu da placanje odnosno naplatu izvrsi u efektivnom stranom novcu, a preduzecu i da dio robe i usluga naplati u valuti koja se po propisu odnosne zemlje ne moze transferirati, u skladu sa ugovorom. Clan 42. Preduzece koje obavlja usluge u medjunarodnom robnom prometu, putnickom i PTT prometu i osiguranju moze ugovarati placanje i naplatu usluga preko tekuceg racuna sa pravom prebijanja dugovanja i potrazivanja. Prosjecni potrazni saldo na tekucem racunu moze da iznosi od 20% od iznosa vrijednosti fakturisanih usluga u prethodnoj godini. Ako ugovor iz stava 1. ovog clana prestane da vazi, potrazni saldo na tekucem racunu mora se izmiriti u roku od 30 dana od dana prestanka ugovora. Clan 43. Preduzece koje izvozi i uvozi robu ili usluge po osnovu ugovora o dugorocnoj kooperaciji moze ugovarati placanje i naplatu sa stranim licem preko tekuceg racuna, s pravom prebijanja dugovanja i potrazivanja, pod uslovima koje odredi Ministarstvo. Potrazni saldo na tekucem racunu preduzeca iz stava 1. ovog clana moze biti do 40% od ugovorene vrijednosti izvoza za tekucu godinu. Ako Ministarstvo utvrdi da je preduzece zbog izvrsenja ugovora imalo u tekucoj godini prosjecan potrazni saldo iznad 40% od ugovorom predvidjene vrijednosti izvoza, dat ce nalog preduzec u da izravna saldo u roku od 90 dana ili da izvrsi naplatu. Clan 44. Iznimno, Ministarstvo moze odobriti domacem pravnom licu da placanje odnosno naplacivanje u Federaciji, izvrsi u efektivnom stranom novcu, pod uslovima koje utvrdi Vlada. Clan 45. Ministarstvo propisije uslove pod kojima strano lice otvara racun u domacoj i stranoj valuti kod banaka. Clan 46. Domaca lica koja izvode investicijske radove u inostranstvu
mogu, za vrijeme trajanja tih radova, za potrebe svog poslovanja koristiti
devize koje potjecu: Clan 47. Domaca lica koja izvode investicijske radove u inostranstvu mogu devizama iz clana 48. ovoga zakona placati u inostranstvu sve materijalne troskove koji su povezani s pripremom i obavljanjem ugovorenog posla. Clan 48. Domaca lica koja izvode investicijske radove u inostranstvu duzna su nakon zavrsetka tih radova devize s racuna kod inostrane banke prenijeti na racun domacih banaka u roku predvidjenom u clanu 40. stav 1. ovoga zakona, racunajuci od dana zavrsetka investicijskih radova. Danom zavrsetka ugovorenih radova za nosioca posla na objektu u inostranstvu, u smislu ovoga zakona, smatra se dan naplate tih radova utvrdjen ugovorom. Ako su s naruciocem investicijskih radova ugovoreni garantni rokovi i ako je narucilac zadrzao ugovorene garantne iznose, kao garanciju za ispravnost obavljenih radova, domace lice duzno je te iznose prenijeti na racune kod domacih banaka u roku 60 dana od dana proteka garantnog roka. Clan 49. Prodavaoci robe i usluga mogu prihvatiti da im strana fizicka lica placaju robu i usluge novcanim karticama i cekovima stranih banaka, a u slobodnim carinskim prodavaonicama i stranim efektivnim novcem ako ovim zakonom nije drukcije odredjeno. Ministarstvo moze propisati nacin i uslove naplate iz stava 1. ovoga clana. Clan 50. Ministarstvo moze prema opcim uslovima sto ih utvrdi Vlada posebnom odlukom, odobriti domacem licu drzanja deviza na racunima kod banaka u inostranstvu za materijalne troskove poslovanja, kao i za potrebe redovnog obavljanja spoljnotrgovinskih poslova u inostranstvu. Clan 51. Domaca lica su duzna voditi evidenciju o svakom sklopljenom spoljnotrgovinskom poslu i kreditnom poslu s inostranstvom, te o izvrsenju tih poslova. Ministarstvo propisije nacin i sadrzaj vodjenja evidencije iz stava 1. ovoga clana. Clanu 52. Domaca lica duzna su Ministarstvu dostavljati izvjestaje o prometu i stanju sredstava na racunima u inostranstvu i kontokorentnim racunima, na nacin i u rokovima sto ih Ministarstvo utvrdi posebnom odlukom. Clan 53. Ministarstvo moze propisati nacin obavljanja platnog prometa s inostranstvom, vodjenje deviznog racuna i deviznog stednog uloga u Federaciji, te davati obavezne upute radi jedinstvenog obavljanja platnog prometa. Clan 54. Banke drze devizne racune kod banaka u inostranstvu. Devize sa racuna iz stava 1. ovog clana koriste se u skladu sa ovim zakonom. Radi odrzavanja minimalne likvidnosti u placanjima sa inostranstvom Ministarstvo moze propisati najmanji iznos deviza sto ga banke moraju drzati na racunima u inostranstvu. Banke su duzne Agenciji dostavljati izvjestaje o prometu stanja na deviznim racunima kod stranih banaka u rokovima i na nacin sto ih utvrdi Agencija. Clan 55. Banke mogu deponovati devize kod domacih banaka s tim da se na deponovana devizna sredstva moze placati kamata i u devizama. Banke mogu kupovati i prodavati devize i na inostranom deviznom trzistu. Clan 56. Banke mogu odobravati devizne kredite domacim pravnim licima radi placanja u inostranstvu s tim da se na odobreni devizni kredit moze placati kamata i u devizama. Vlada, na prijedlog Ministarstva propisije namjenu i uslove uz koje se mogu odobravati ovi krediti. Ministarstvo moze utvrditi nacin i rokove izvjestavanja o odobrenim kreditima. Clan 57. Strana valuta i vrijednosni papiri koji glase na stranu valutu unose se u Federaciju slobodno. Clan 58. Iznosenje efektivnog stranog novca, vrijednosnih papira i vrijednosnica koje glase na strana sredstva placanja obavlja se pod uslovima koje propise Ministarstvo. Clan 59. Prava, obaveze i poslovi zakljuceni u Federaciji, izmedju domacih pravnih i fizickih lica, kao i domacih fizickih lica i stranih lica mogu se izrazavati i izvrsavati i u stranim sredstvima placanja, pod uslovima propisanim zakonom. Uslove iz stava 1. ovog clana propisije Vlada, na prijedlog Ministarstva. V KONTROLA Clan 60. Pod kontrolom, u smislu ovog zakona, podrazumijeva se provjera primjene zakona i drugih propisa iz oblasti deviznog i spoljnotrgovinskog poslovanja, kreditnih poslova sa inostranstvom, obavljanja privredne djelatnosti u inostranstvu i carinskih poslova, kao i preduzimanje mjera u slucaju povrede ovih propisa. Poslove kontrole obavljaju nadlezna federalna ministarstva i drugi federalni organi uprave u okviru svojih prava i obaveza propisanih zakonom. Clan 61. Federalna ministarstva i drugi federalni organi uprave, u okviru svoje nadleznosti, vrse kontrolu deviznog i spoljnotrgovinskog poslovanja i kreditnih poslova sa inostranstvom preduzec a i svih oblika obavljanja privredne djelatnosti u inostranstvu, Federacije, kantonazupanija, opcina, gradova i njihovih tijela i institucija, fondova i drugih pravnih i fizickih lica. VI KAZNENE ODREDBE Clan 62. Novcanom kaznom od 5.000 do 25.000 KM kaznit ce se za
privredni prestup pravno lice: Clan 63. Novcanom kaznom od 1.000 do 5.000 KM kaznit ce se za prekrsaj
pravno lice: Clan 64. Novcanom kaznom od 200 do 2.000 KM kaznit ce se za prekrsaj
domace i strano fizicko lice: VII ZAVRSNE ODREDBE Clan 65. Na pitanja koja nisu uredjena ovim zakonom odnosno, koja su uredjena drugacije u odnosu na zakone i druge propise Bosne i Hercegovine, primjenjuju se odgovarajuce odredbe zakona i drugih propisa Bosne i Hercegovine. Clan 66. Danom stupanja na snagu ovog zakona, na teritoriji Federacije, prestaje primjena zakona i drugih propisa iz oblasti deviznog poslovanja koji su se primjenjivali do dana stupanja na snagu ovog zakona. Clan 67. Ovaj zakon uskladice se sa odredbama odgovarajuceg zakona koji donese Parlamentarna skupstina Bosne i Hercegovine u roku koji bude odredjen tim zakonom. Clan 68. Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Sluzenim novinama Federacije BiH". P redsjedavajuci Doma naroda Parlamenta Federacije BiH Mariofil Ljubic, s. r. Predsjedavajuci Predstavnickog doma Parlamenta Federacije BiH Enver Kreso, s. r. |